Η οστεοαρθρίτιδα του γόνατος είναι μια κατάσταση χρόνιου πόνου. Ο πόνος που εντοπίζεται στην περιοχή του εκφυλισμένου γόνατος είναι οξύς, διαξιφιστικός, εντονότερος με την κίνηση και έχει σαν αποτέλεσμα τον αναγκαστικό περιορισμό των δραστηριοτήτων του πάσχοντος. Για την αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου που σαφώς υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής του ασθενούς, υπάρχουν θεραπείες συντηρητικές, αλλά και χειρουργικές, όταν πλέον η κατάσταση είναι προχωρημένη και ο πόνος δεν ελέγχεται ικανοποιητικά με φάρμακα.
Συντηρητική αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας γόνατος
- Άσκηση: η άσκηση αν και ακούγεται επώδυνα, είναι απαραίτητη γιατί βοηθάει στην ενδυνάμωση των μυών που υποστηρίζουν την άρθρωση του γόνατος, αποφορτίζοντας την σε ένα σημαντικό βαθμό και επίσης βοηθούν στη βελτίωση του εύρους κίνησης του γόνατος. Αν ήδη ακολουθείτε κάποιο πρόγραμμα άσκησης το οποίο σας προκαλεί πόνο, π.χ τρέξιμο, τότε πιθανόν θα πρέπει να το αλλάξετε με κάποιον άλλο τύπο άσκησης με μικρότερη επιβάρυνση για τις αρθρώσεις όπως το κολύμπι. Συμβουλευτείτε έναν ειδικό π.χ γυμναστή για να σας φτιάξει ένα πρόγραμμα προσαρμοσμένο απόλυτα στις δικές σας ανάγκες του μυοσκελετικού συστήματος και συζητήστε το με τον ιατρό σας ώστε να είναι ασφαλές και συμβατό με το ιατρικό σας ιστορικό.
- Παγοθεραπεία: η εφαρμογή πάγου στην περιοχή της βλάβης λίγες φορές την εβδομάδα είναι δυνατόν να βελτιώσει τον πόνο, το οίδημα και το εύρος της κινητικότητας. Η θεραπεία με πάγο είναι χρήσιμη έπειτα από δραστηριότητες, όπως η σωματική άσκηση.
- Απώλεια βάρους: Τα περιττά κιλά επιβαρύνουν σημαντικά τις αρθρώσεις ασκώντας σε αυτές μεγαλύτερες δυνάμεις φόρτισης κατά την κίνηση. Συμβουλευτείτε έναν ειδικό διαιτολόγο ώστε να ακολουθήσετε έναν υγιή τρόπο διατροφής και απώλεια βάρους.
- Φάρμακα: δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής φάρμακα που να θεραπεύουν την οστεοαρθρίτιδα. Επομένως φάρμακα χορηγούνται για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της νόσου, που είναι το οίδημα και ο πόνος. Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες φαρμάκων που χορηγούνται ανάλογα με την ένταση του πόνου. Στην αρχή οι ασθενείς ανακουφίζονται με τη λήψη παρακεταμόλης, στη συνέχεια χρειάζονται και αντιφλεγμονώδη και αργότερα σε πιο προχωρημένα στάδια της πάθησης, λαμβάνουν παρακεταμόλη σε συνδυασμό με ήπια οπιοειδή όπως η κωδεϊνη και η τραμαδόλη. Όλα τα φάρμακα, ακόμη και τα μη συνταγογραφούμενα, έχουν παρενέργειες και θα πρέπει να λαμβάνονται κατόπιν ιατρικής συνταγής προσαρμοσμένης στο ιατρικό ιστορικό του κάθε ασθενούς.
- Εναλλακτικές φαρμακευτικές θεραπείες μη συνταγογραφούμενες Εκτός των φαρμάκων, υπάρχουν συμπληρώματα και αλοιφές που μπορείτε να προμηθευτείτε χωρίς συνταγογράφηση, για να ανακουφιστείτε από τον πόνο της αρθρίτιδας. Μεταξύ των πλέον δημοφιλών συμπληρωμάτων που χρησιμοποιούνται από ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα είναι η γλυκοζαμίνη και η χονδροϊτίνη. Ο συνδυασμός γλυκοζαμίνης και άλατος χονδροϊτίνης σε ασθενείς με μέτριο έως έντονο πόνο στα γόνατα οφειλόμενο σε οστεοαρθρίτιδα, μπορεί να είναι αποτελεσματικός στην αντιμετώπιση του άλγους. Δεν φαίνεται να παρουσιάζονται μείζονες παρενέργειες από την γλυκοζαμίνη και την χονδροϊτίνη αλλά επειδή αυτές οι ουσίες αποτελούν παρασκευάσματα,δεν ρυθμίζονται από τον FDA (Αμερικανική επιτροπή ελέγχου φαρμάκων και τροφών) με τον ίδιο τρόπο όπως τα φάρμακα. Αυτό σημαίνει πως δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το περιεχόμενο και την ποιότητα αυτών των παρασκευασμάτων τα οποία πωλούνται στο εμπόριο. Οι δερματικές αλοιφές με καψαϊκίνη, μία ουσία που παράγεται από την καυτερή πιπεριά, έχει αποδειχθεί ότι μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση του ήπιου αρθριτικού πόνου όταν εφαρμόζονται στο δέρμα. Προκαλούν μια αίσθηση ελαφρού τσιμπήματος ή καψίματος σε περίπου μίσους από τους ασθενείς που τις χρησιμοποιούν, ενοχλήματα που συνήθως εξασθενούν με την πάροδο του χρόνου.
- Ενδοαρθρικές εγχύσεις: Η ενδοαρθρική έγχυση κορτικοστεροειδούς και υαλουρονικού οξέος, βοηθάει άμεσα και αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της φλεγμονής, του οιδήματος και βελτιώνει το εύρος κίνησης της άρθρωσης περιορίζοντας τον πόνο. Η διάρκεια του αποτελέσματος δεν είναι προβλέψιμη και εξαρτάται σαφώς από την βαρύτητα της πάθησης.
Χειρουργικές θεραπείες της οστεοαρθρίτιδας γόνατος
Η χειρουργική θεραπεία ασφαλώς δεν αποτελεί την πρώτη θεραπευτική επιλογή της οστεοαρθρίτιδας γόνατος. Όταν όμως η πάθηση είναι πια πολύ προχωρημένη και τα συμπτώματα δεν αντιμετωπίζονται πλέον ικανοποιητικά με τη συντηρητική θεραπεία, η χειρουργική θεραπεία είναι πλέον η μόνη λύση, με γνώμονα πάντα την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Υπάρχουν διάφορα είδη χειρουργικής θεραπείας:
- Ολική αρθροπλαστική γόνατος: πρόκειται για ολική αντικατάσταση της άρθρωσης του γόνατος με ειδικά μεταλλικά η κεραμικά υλικά
- Αρθροσκόπηση: είναι μια τεχνική με την οποία επιτυγχάνεται ο καθαρισμός της άρθρωσης από ελεύθερα σωματίδια και εκφυλισμένους ιστούς τα οποία μπλοκάρουν την ελεύθερη κίνηση της άρθρωσης και προκαλούν πόνο. Η τεχνική εφαρμόζεται με την εισαγωγή στην άρθρωση ειδικών εργαλείων και κάμερας δια μέσω οπών. Εφαρμόζεται μέτρια επίπεδα βαρύτητας της πάθησης και έχει σκοπό την επιβράδυνση της εξέλιξης της πάθησης και την άμεση ανακούφιση του ασθενούς.
- Οστεοτομία: πρόκειται για επέμβαση τομής τμήματος του οστού της κνήμης ή/και του μηριαίου, με σκοπό να αλλάξει η γωνία φόρτισης της άρθρωσης, ώστε το φορτίο να μετακινηθεί προς το λιγότερο πάσχων τμήμα της άρθρωσης του γόνατος.