Θεραπεία με Ραδιοσυχνότητες

Γενικά

Υπάρχουν δύο είδη ραδιοσυχνότητας, η παραδοσιακή και η διακοπτόμενη ή παλμική ραδιοσυχνότητα.
Στην πρώτη, την παραδοσιακή, εφαρμόζεται μέσω ηλεκτροδίου, στο ενεργό άκρο μιας ειδικής βελόνας, συνεχές ηλεκτρικό πεδίο ραδιοσυχνότητας, το οποίο μέσω της τριβής των ιόντων προκαλεί την ελεγχόμενη παραγωγή θερμότητας. Όταν η θερμότητα αυτή (80-90°C) επιδράσει επάνω σε κάποιο νεύρο στόχο, προκαλεί την καταστροφή του και τη διακοπή της μετάδοσης των επώδυνων σημάτων προς το νωτιαίο μυελό και τον εγκέφαλο.


Στη δεύτερη, την παλμική, το ηλεκτρικό πεδίο που εφαρμόζεται διακόπτεται όταν η θερμοκρασία φτάσει στους 42°C και με αυτό τον τρόπο η θερμότητα που ασκείται στο νεύρο στόχος είναι μη καταστρεπτική γιατί δεν ξεπερνάει τους 42°C, αλλά ασκεί νευροτροποποιητική δράση, μειώνοντας την αγωγή των επώδυνων σημάτων σε σημαντικό βαθμό.
Το ηλεκτρικό πεδίο ραδιοσυχνότητας παράγεται από ειδική γεννήτρια ραδιοσυχνοτήτων και ασκείται στο στόχο μέσω ειδικής βελόνας με ενεργό μη μονωμένο άκρο, μέσα στην οποία εισέρχεται ηλεκτρόδιο που συνδέεται με την γεννήτρια. Η γεννήτρια φέρει οθόνη ενδείξεων και δίνει λεπτομερείς πληροφορίες που αφορούν τις διάφορες παραμέτρους τις τεχνικής. (2,3,4,5)

Ενδείξεις

Η θεραπεία με ραδιοσυχνότητες ενδείκνυται για την αντιμετώπιση του αλγαισθητικού πόνου, καθώς και μερικούς τύπους νευροπαθητικού πόνου, με συνεχή και περιορισμένη κατανομή, που είναι ανθεκτικοί στη συντηρητική θεραπεία. Αυτό περιλαμβάνει πόνο μη διευκρινισμένης αιτιολογίας όπως είναι το σύνδρομο της 12ης πλευράς ή ο ριζιτικός πόνος που δεν μπορεί να εξηγηθεί από ανατομική ανωμαλία.


Ο νευροπαθητικός πόνος μπορεί να θεραπευτεί με εφαρμογή ραδιοσυχνότητας αν η λειτουργία του νεύρου είναι τουλάχιστον μερικώς άθικτη, όπως για παράδειγμα στο νευροπαθητικό πόνο μετεγχειρητικής ουλής και στον πόνο που προκαλείται από πίεση ή ερεθισμό νεύρου.
Ο πόνος που προκαλείται από κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου ή περιφερική νευροπάθεια εμπίπτει σε αυτήν τη κατηγορία.

Η θεραπεία με ραδιοσυχνότητες δεν ενδείκνυται όταν ο πόνος είναι κεντρικής αιτιολογίας (βλάβη ή δυσλειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος, εγκέφαλος-νωτιαίος μυελός) ή υπάρχει σοβαρή ψυχοπαθολογία.

Συχνές Θεραπείες Ραδιοσυχνότητας

• Εφαρμογή παραδοσιακής ραδιοσυχνότητας στον έσω κλάδο του οπίσθιου στελέχους του νωτιαίου νεύρου (MEDIAL BRANCH OF THE POSTERIOR RAMUS).
  Το νεύρο αυτό νευρώνει τις ζυγοαποφυσιακές αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης. Οι αρθρώσεις αυτές μπορεί να προκαλούν χρόνιο πόνο στη μέση ή/και στον αυχένα και σπανιότερα στο θώρακα, που σχετίζεται με εκφυλιστικές αλλοιώσεις, τραυματισμό ή κακή θέση.
• Εφαρμογή παλμικής ραδιοσυχνότητας και σπανιότερα παραδοσιακής στο γάγγλιο της οπίσθιας νωτιαίας ρίζας (DRG) ή στο κοντινότερο προς το μεσοσπονδύλιο τρήμα τμήμα του νεύρου, όταν η πρόσβαση στο DRG δεν είναι ανατομικά εφικτή. Η θεραπεία ενδείκνυται σε ριζιτικό πόνο ή ριζοπάθεια από κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, σε ριζίτιδα μη σαφούς αιτιολογίας και στο σύνδρομο 12ης πλευράς. (2,4,6,7,29,32, 33)
• Ενδοδισκική εφαρμογή ψυχώμενης ραδιοσυχνότητας
  Εφαρμόζεται στην αντιμετώπιση του χρόνιου δισκικού πόνου από ενδοδισκική εκφύλιση και καταστρέφει τους αλγαισθητικούς υποδοχείς του οπίσθιου τμήματος του ινώδους δακτυλίου του δίσκου, οι οποίοι και παράγουν τα επώδυνα σήματα που μεταφράζονται από τον εγκέφαλο ως οσφυαλγία.
• Εφαρμογή παραδοσιακής ραδιοσυχνότητας στη συμπαθητική αλυσίδα. Η συμπαθητική αλυσίδα αποτελεί στόχο σε διάφορες παθήσεις όπως αγγειακή ανεπάρκεια, πόνος συμπαθητικής αιτιολογίας, πόνος μεταστατικού ή οστεοπορωτικού κατάγματος και δισκικός, από ενδοδισκική εκφύλιση πόνος.
• Εφαρμογή παραδοσιακής ραδιοσυχνότητας στα σπλαγχνικά νεύρα. Η θεραπεία είναι εξαιρετικά αποτελεσματική στην αντιμετώπιση του σπλαγχνικού κοιλιακού πόνου λόγω κακοήθους νόσου των σπλάγχνων της άνω κοιλίας  ( πάγκρεας, ήπαρ, στομάχι κλπ) αλλά και σε κάποιες περιπτώσεις καλοήθους πόνου, όπως η χρόνια παγκρεατίτιδα και το ευερέθιστο έντερο. (15)
• Εφαρμογή παλμικής ραδιοσυχνότητας σε περιφερικά νεύρα. Εφαρμόζεται σε περιπτώσεις περιφερικής νευροπάθειας μετά από τραυματισμό. (1,9)
• Εφαρμογή παραδοσιακής ή παλμικής ραδιοσυχνότητας στο σφηνοϋυπερώιο γάγγλιο. Ενδείκνυται σε ανθεκτικές στη συντηρητική αγωγή επώδυνες παθήσεις όπως η αθροιστική κεφαλαλγία και η άτυπη προσωπαλγία. (16)
• Εφαρμογή παραδοσιακής ή παλμικής ραδιοσυχνότητας στο σφηνοϋυπερώιο γάγγλιο. Εξαιρετικά αποτελεσματική θεραπεία στην αντιμετώπιση του ανθεκτικού στη συντηρητική θεραπεία, πόνου της νευραλγίας τριδύμου. (10,11)

Περιγραφή της τεχνικής
Η τεχνική εφαρμόζεται υπο τοπική αναισθησία και ακτινοσκοπική καθοδήγηση. Ο ασθενής δεν χρειάζεται να νοσηλευτεί και αποχωρεί για το σπίτι του, λίγες ώρες μετά το τέλος της επέμβασης. Αν χρειαστεί κατά τη διάρκεια της επέμβαση μπορεί να χορηγηθεί ελαφρά καταστολή, χωρίς απώλεια συνείδησης, για να είναι ο ασθενής πιο χαλαρός και να μπορεί ταυτόχρονα να συνεργάζεται με τον ιατρό.
Αφού ληφθούν όλα τα μέτρα αντισηψίας, μια ειδική βελόνα κατευθύνεται με απόλυτη ακρίβεια προς το στόχο και όταν η τελική σωστή θέση της επιβεβαιωθεί και ακτινοσκοπικά με διάφορες λήψεις, ένα ηλεκτρόδιο που συνδέεται με τη γεννήτρια ραδιοσυχνοτήτων, τοποθετείται μέσα από τη βελόνα.

Η απονεύρωση των ζυγοαποφυσιακών αρθρώσεων στην οσφυϊκή και την αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης, με εφαρμογή ραδιοσυχνότητας στον έσω νευρικό κλάδο είναι τεκμηριωμένη με μεγάλες μελέτες (RCT studies). Στην τελευταία ανασκόπηση της Αμερικανικής Ένωσης Επεμβατικών Ιατρών Πόνου (ASIPP), για την επεμβατική αντιμετώπιση του χρόνιου σπονδυλικού πόνου, συμπεραίνεται ότι η απονεύρωση των ζυγοαποφυσιακών αρθρώσεων στην οσφυϊκή και την αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης, είναι ισχυρά τεκμηριωμένη τεχνική για μικρό χρονικό διάστημα(3-6 μήνες) και μέτρια τεκμηριωμένη για μεγάλο χρονικό διάστημα (>1 χρόνο).